ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUKLAR

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUKLAR ve ÖZELLİKLERİ

 Yüksek görev anlayışı, ele aldığı konuyu tamamlamaya kendini adama, (güdülenme ve güdülemede üst düzeyde olma), bir sorunun doğurabileceği sonuçları görebilme yeteneği olan çocuklar ÜSTÜN ZEKALI; Yaşıtlarından en az iki yaş daha üst anlıksal yeteneklere sahip olan ve resim, müzik, plastik sanatlar, fen vb. alanlardan bir ya da ikisinde olağanüstü performans gösterenlere ÜSTÜN YETENEKLİ; denir. Ataman (2004):

 OKUL ÖNCESİ ÇAĞDAKİ ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCULAR

-Bebeklikte olağan üstü hareketlilik

-Uzun dikkat süresi

-Anne-baba veya bakan kişiyi erken tanıma ve gülme

-Ses, ağrı ve acıya karşı aşırı reaksiyon

-Gelişimsel dönüm noktalarında (yürüme, konuşma v.b.) hızlı ilerleme

-Olağanüstü hafıza

-Hızlı öğrenme ve bundan hoşlanma

-Erken ve kapsamlı dil gelişimi

-Kitaplara karşı aşırı ilgi

-Merak

-Şakadan anlama yeteneği

-Soyut muhakeme ve problem çözme becerileri

-Canlı hayal gücü

-Duyarlılık ve sevecenlik

-Sürekli soru sorma

-Arkadaşları ile oynarken lider olma

ÜSTÜN ZEKALI/YETENEKLİ ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ  

-Gelişimin çoğu alanında yaşıtlarının ilerisindedirler.

-Erken yürür, erken konuşur, okumayı erken yaşta öğrenirler.

-Zihinsel ve fiziksel olarak büyük bir enerjiye sahiptirler. 

-Sürekli soru sorarlar, meraklıdırlar.

-Ayrıntılara dikkat ederler.

-Öğrenme ve bilgiye sürekli açlık duyarlar.

-Zengin sözcük hazinesine sahiptirler. Kelimeleri doğru telaffuz ederler, yerli yerinde kullanırlar ve akıcı bir konuşmaları vardır.

-Çabuk öğrenme, kavrama ve akılda tutma özellikleri vardır.

 -Hafızaları güçlüdür.

- Uzun süre dikkatlerini bir konu üzerinde yoğunlaştırabilirler.

- İlgi alanları geniştir.

-Karmaşık problemler çözmekten hoşlanırlar.

-Sorumluluk duyguları kuvvetlidir. Sorumluluk almayı ister ve bunu yerine getirmekten hoşlanırlar.

-Gözlem güçleri üst düzeydedir.

-Genelleme ve soyutlama yaparak bilgilerini başka alanlara aktarabilirler.

-Yaratıcılık ve mucitlik özellikleri üst düzeydedir.

-Azimli ve kararlıdırlar.

 ÜSTÜNLERİN OLUMSUZ YÖNLERİ

-Rutin ödevlerden çabuk sıkılırlar.

-İşleri kendi bildikleri gibi yapmak isterler.

- Sınıfta çok fazla dikkat çekebilirler.

- Başkalarının göremediği ilişkileri görebilir ve dersin çoğunu sadece bu konuda tartışmaya ayırmak isteyebilirler.

-Bazen bir projeyi bitirip diğerine başlamayı istemeyebilirler.

-Ara sıra hayallere dalarlar ve dikkatleri dağılır.

-Diğer öğrencilerin sönük kalmalarına sebep olabilirler.

-Kendilerine çok da faydalı olmayan işlere gereğinden fazla zaman ayırabilirler.

-Yersiz espriler yapabilirler.

-Bazen gereğinden fazla yenilikçi olabilirler.

-Başarısızlıktan çok çabuk etkilenebilirler.

-Aşırı derecede otoriter olabilirler.

-Başkalarının fikirlerine yeterince önem vermeyebilirler.

 ALTIN KURALLAR

 Çocuğunuzun sorduğu soruları sabırla ve büyük zevkle yanıtlamaya hazır olun.

• Çocuğunuzun sorduğu sorulardan yola çıkarak onu ilgilendiği konuları araştırmaya yönlendirin.

• Zihinsel büyümesi kadar, fiziksel ve toplumsal becerilerini geliştirmesini teşvik edin.

•Çocuğunuzun, zihinsel gelişimleri ne olursa olsun tüm diğer akranları ile geçinmeyi öğrenebilecekleri ortam hazırlayın.

• Çocuğunuzu asla, diğer çocuklarınızla veya akranları ile kıyaslamayın.

• Çocuğunuz için evde uyması gereken kurallar ve ölçütleri onunla birlikte belirleyin, eşler arasında tutarlılık olmasına özen gösterin.

 • Asla evin PATRONU olmasına izin vermeyin, ancak kararları almada katılımını sağlayın ve mutlaka evde sorumluluklar ve görevler almasını sağlayın.

• İlgi, yönelim ve isteklerini belirleyebilmesi için seçenekli ortamlar hazırlayın.

• Başarılarını ne abartın ne de umursamaz ya da olduğundan aşağı biçimde değerlendirmeyin. 

• Beklentilerinizi çok aşağı ya da çok yukarıda tutmayın.

• Çocuğun ilgi ve üstünlük gösterdiği dallarda ana babalar yetersiz kaldığı zaman, olanakları el verdiğince özel ders, kurs vb kolaylıkları sağlamalıdır.

Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz. Üstün çocuğun topluma yararlı bir üretkenlik içinde olması, sadece kendi gizil gücünün değil, yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı gibi, gereksinmelerine duyarlı bir aile ortamının da ürünüdür